Ijod va boshqaruvda ilg‘or mudira
Uchtepa tumanidagi 341-davlat maktabgacha ta’lim tashkiloti rahbari Kimyoxon Abdullayeva tumandagi ijodkor rahbarlardan biri hisoblanadi. U rahbarlik faoliyatini yuritish bilan bir qatorda, bir necha yo‘nalishda noan’anaviy usullarda rasm chizadi.
U o‘zining ijodi haqida shunday deydi:
— An’anaviy bo‘lmagan usulda rasm chizish texnikasining o‘ziga xosligi shundaki, bu yo‘nalish bolalarni kerakli natijaga tez va qiziqarli tarzda erishish imkonini beradi. An’anaviy usulda rasm chizish bolani cho‘tka, bo‘yoqlar, qalam va markerlar bilan to‘g‘ri ishlashga o‘rgatadi, turli shakllarni o‘rganish va chizish, ranglarni ajratib olishni o‘rgatadi, noan’anaviy chizmachilik texnikasi bolalardagi ijodiy, hissiy jihatdan barqaror, o‘z qobiliyatlariga ishonchli, tashabbuskor bo‘lishga yanada yordam beradi, ularda tasavvur va ijodiy fikrlashning rivojlanishini, tashabbuskorlik va mustaqillikning namoyon bo‘lishini, bolaning o‘ziga xosligini shakllantiradi. Bunday chizish jarayonida tarbiyachi o‘z kuzatuvlarini olib borishiga juda yaxshi imkoniyat beradi, san’at va go‘zallikning individual idrokini shakllantiradi, chiroyli narsalarni yaratishga harakat qiladi, shuningdek, bolalarda juda ko‘p ijobiy his-tuyg‘ulani shakllantiradi. Bunday usulda ishlash tarbiyachi uchun ajoyib dam olish, majburlash kerak bo‘lmagan ish. Shuningdek, noan’anaviy usulda rasm chizish bolaning original g‘oyalari, tasavvurlari, ijodkorligi, barmoqlarning nozik vosita qobiliyatlari, mustaqilligini rivojlantirishga yordam beradi. Har bir bolaga, hattoki kattalarga ham, barmoqlarni qog‘ozga chizish va kulgili chizilgan rasmni olish qiziq emasmi?
Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida bolalarga o‘yin orqali ta’lim beriladi va rasm chizishni maktabgacha yoshidanoq boshlash alohida o‘rin tutadi. Bular barmoqlar, paxta kurtaklari, qattiq yarim quruq cho‘tka, muhrlar, sham va akvarellar, purkagichlar yordamida naychali klyaksografiya usulida, monotipiya-iplar bilan chizish va yana ko‘p narsalar stencil ustida chop etish usullari va boshqalar. Biroq, bolani qo‘llab-quvvatlash va uning ijodining natijalarini ijobiy baholash muhimdir.
Ijodiy jarayonni zavqlantirish uchun chizilgan materiallarning kombinatsiyasi ishlatilsa rasm o‘zgacha va mazmunli bo‘lib chiqadi. Plastilindan esa nafaqat haykalchalarni yasash mumkin, balki qog‘ozga chizish mumkin. Ushbu usul plastilinografiya deb ataladi. Ip, turli hajm va shaklli tugmalari, karton naycha, yangi apelsin qobig‘i, boshoq makkajo‘xori, igna va uyda topish mumkin va ijod uchun moslashtirilgan barcha narsalar uchun yog‘och halqa yordamida chizish mumkin. Har bir element o‘zining noyob izini qoldiradi.
Bir oz tasavvur bo‘lsa, uy-ro‘zg‘or buyumlari yordamida g‘ayritabiiy suratlar yaratish mumkin. Masalan: lasan g‘ildirak ikkita trekka o‘xshash iz qoldiradi, nuqta bilan tugma — doira. Bo‘yoq rulosining vazifasi makkajo‘xori yoki karton naychani amalga oshiradi.
Xullas, xohish va ijodiy fantaziya bo‘lsa bas, kichkintoylar uchun barcha imkoniyatlarni amalga oshirish mumkin.