Issiq urishining alomatlari va ko‘rsatiladigan birinchi yordam
Ko‘pchilik yil davomida yoz kelishini kutib yashaydi. Ochiq osmon, ta'til, plyaj va shu bilan birga issiqni salomatlikka ta'siri muammolari. Asosiy muammolardan biri bu quyosh yoki issiq urishi hisoblanadi. Quyidagi maqola quyosh urganda ko‘rsatiladigan birinchi yordam haqida tasavvur va bilimingizni oshirishda ko‘mak beradi.
Issiq urishi odamlar orasida jiddiy qabul qilinmaydi, ammo xato qilinadi. Termonazorat tizimining buzilishi tezlik bilan suv-tuz me'yorini buzilishiga, qon aylanishining sekinlashishiga va yurak aritmiyasiga olib keladi. Issiq urishi natijasida ko‘p hollarda yurak urishi to‘xtab qoladi va miyaga qon quyiladi.
Issiq urishining dastlabki alomatlari darhol reaksiya berishga undaydi. Har qanday holatda “tez yordam” xizmatini chaqirishga to‘g‘ri keladi. Avvalo, vaziyatni o‘zingiz baholay biling: jabrdiyda soya va salqinda o‘zini yaxshi his etadi. Agar bunday imkoniyat bo‘lmasa, havo aylanadigan va salqin bino ichiga kirish lozim. Jabrdiydaning boshi yuqori holatda bo‘lishi kerak. Tana kengroq maydonda joylashishi lozim, bu tanadan ortiqcha energiya chiqib ketishiga sabab bo‘ladi. Peshonaga qo‘yilgan muzdek kompress insonni hushiga keltiradi. Ko‘p suyuqlik ichish suv-tuz me'yorini joyiga keltiradi. Agar yoningizda valerian bo‘lsa, unda 20 tomchi qo‘yib ichib yuborilsa, hammasi joyiga tushadi.
Abdulaxad UTAULOV,
O‘zbekiston Davlat Filarmoniyasi Sanat saroyi YoXTTEB mutaxassisi, katta serjant