EKOLOGIYANING GLOBAL MUAMMOLARI

Ma’lumki, mamlakatimizda har yili kirib kelayotgan yangi yilni nomlash allaqachon an’anaga aylanib ulgurgan. Xususan, davlatimiz rahbarining tashabbuslari bilan 2025-yilni yurtimizda “Atrof-muhitni asrash va “yashil” iqtisodiyot yili” deb nom berilishi bu boradagi ezgu ishlar natijadorligini oshirishga xizmat qilishi, yashil boyliklar salomatligimiz va farovon hayotimiz manbai ekanini yanada teranroq anglatishi bilan ham ahamiyatli bo‘ldi. 

Albatta ona tabiatni asrab-avaylab, ekologik barqarorlikni ta’minlashga qaratilayotgan yuksak e’tiborning amaldagi yana bir ifodasi bo‘ldi desak mubolag‘a bo‘lmaydi. Aynan “Atrof-muhitni asrash va “yashil” iqtisodiyot yili” dasturi doirasida yangi O‘zbekistonda bir qator salmoqli ishlar amalga oshirilmoqda.

Jumladan, 2025-yil – “Atrof-muhitni asrash va “yashil” iqtisodiyot yili” dasturi doirasida O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya, atrof muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligi hamda O‘zbekiston Ekologik partiyasi bilan hamkorlikda Favqulodda vaziyatlar vazirligi Akademiyasida joriy yilning 27-mart kuni “Ekologiyaning global muammolari” mavzusida Respublika forumi o‘tkazildi.

Mazkur forumda O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya, atrof muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligi, Favqulodda vaziyatlar vazirligi, O‘zbekiston Ekologik partiyasi mas’ul vakillari va bir qator tegishli vazirliklar va universitetlardan professor-olimlar, O‘zbekiston siyosiy partiyalarining deputatlari, Akademiya professor-o‘qituvchilari, harbiy xizmatchilari, kursantlar hamda OAV xodimlari ishtirok etdi.

Ushbu forimdan ko‘zlangan asosiy maqsad – Bugungi kunda “Yashil” iqtisodiyotga o‘tish g‘oyasining ilgari surilgani energiya resurslari iste’molini diversifikatsiyalash va qayta tiklanuvchi energiya manbalaridan foydalanishni rivojlantirish, iqlim o‘zgarishlarini prognoz qilish va oqibatlarini yumshatish, yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan favqulodda vaziyatlarni oldini olish va oqibatlarini bartaraf etish, tabiiy resurslardan foydalanish samaradorligini oshirish, tabiiy ekotizimlarni asrash, iqlim o‘zgarishi sharoitida samarali, resurs tejamkor va ekologik xavfsiz iqtisodiyotni ta’minlashga yanada qulay muhit yaratishdan iborat. 

 Forumni Akademiya boshlig‘i general-mayor Ravshan Haydarov ochib, aslida mamlakatimizning go‘zal tabiati, musaffo havosi, zilol va shifobaxsh suvlari asrlar davomida insoniyatni maftun etib kelishini, biroq, sanoatning rivojlanishi, energiya resurslariga talabning ortishi, tabiatga munosabatning o‘zgargani iqlim o‘zgarishlari, atrof-muhit ifloslanishi, suv taqchilligi kabi muammolarni ko‘ndalang qo‘ygani bejiz emasligini, bu masalalar yechimini topish uchun “Yashil makon” umummilliy loyihasining hayotga joriy etilgani xalqimizning azaliy qadriyatlaridan biri bo‘lgan bo‘sh yerlarga ko‘chat ekish, bog‘-rog‘lar barpo etish an’analarini qayta tiklaganini, ona tabiatga dahldorlik tuyg‘usini kuchaytirganini ta’kidladi. 

Bu borada muhtaram Prezidentimizning 2024-yilning 26-sentabrdagi “Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish sohalarida ochiqlikni ta’minlash hamda boshqarish tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi  Farmoni dastur amal bo‘lganligini alohida e’tirof etdi. 

Shuningdek, forumda so‘z olganlar, yangi O‘zbekistonda tabiatni muhofaza qilish, mavjud resurslardan oqilona foydalanish, mintaqa ekologiyasini kelgusi avlodlar uchun asrab-avaylashga alohida e’tibor qaratilgani, bu yil mazkur yo‘nalish mamlakatimiz iqtisodiy barqarorligini ta’minlashda alohida ahamiyat kasb etayotgani, atrof-muhitni asrash va yashil iqtisodiyotga o‘tish respublikamizga xalqaro hamjamiyat bilan yaqin aloqalar o‘rnatishga yordam berayotganini, yashil iqtisodiyotga o‘tishda innovatsiyalarni qo‘llash juda muhim ekanligini, bu sohaga ilm-fan va texnologiyani rivojlantirish ustuvor vazifaga aylanayotgani, yangi energiya manbalarini yaratish, mavjud resurslarni yangicha uslubda ishlatishni rag‘batlantirish yo‘lga qo‘yilayotgani xususida fikr-mulohazalar bildirishdi.

Shu bilan birga, muhtaram Prezidentimizning 2025-yil 30-yanvardagi “O‘zbekiston – 2030” strategiyasini “atrof-muhitni asrash va “yashil iqtisodiyot” yilida amalga oshirishga oid davlat dasturi to‘g‘risida”gi Farmonida bir qator vazifalar belgilab berilganini alohida qayd etib o‘tdilar.

Muxtasar qilib aytganda, bugungi kunda aholining salomatligini yaxshilash, ekologik turmush tarzini shakllantirish va inson salohiyatini ro‘yobga chiqarish uchun barcha shart-sharoitlarni yaratish dolzarb vazifalarimizdan biri bo‘lmog‘i lozim.

Farhodjon XOJAYEV,

FVV Akademiyasi 

katta o‘qituvchisi, mayor.