Kitobni sanamay o‘qiydigan yoshlar

Prezidentning besh muhim tashabbusi doirasida yoshlar ma’naviyatini yuksaltirish, ular o‘rtasida kitobxonlikni keng targ‘ib qilish maqsadida 2017-yildan buyon O‘zbekiston Respublikasi Yoshlar ishlari agentligi va O‘zbekiston yoshlar ittifoqi Markaziy Kengashi tomonidan har yili “Yosh kitobxon” tanlovi o‘tkazilib kelinmoqda. “Yosh kitobxon” tanloviga bugungi kunga qadar 5 mln.ga yaqin kitobxon qamrab olinib, tanlov yoshlarning barcha qatlamini kitob o‘qishga da’vat etish, o‘zlikni anglash, milliy va umuminsoniy qadriyatlarga hurmat ruhida tarbiyalash hamda kitob o‘qishga bo‘lgan qiziqish va intilishlarini qo‘llab-quvvatlashga xizmat qilmoqda. 

Mamlakatimiz bo‘ylab yuz minglab kitobxonlarni kashf etayotgan “Yosh kitob­xon” tanlovining respublika bosqi­chiga bu yil Andijon viloyati mezbonlik qildi. Tanlovning respublika bosqi­chida 10–14 yoshli ishtirokchilar 5 ta shart bo‘yicha bellashishdi va eng bilimdon, kitobxon o‘quvchilar saralab olindi. Natijalarga ko‘ra: 

1-o‘ringa 356.7 ball to‘plagan Dilbar­xon Haydarova (Toshkent shahri) munosib topildi va Prezident sovg‘asi “Chazor” elektromobili bilan taqdirlandi. 
2-o‘rin 334.7 ball bilan Gulmira Norpo‘latovaga(Samarqand shahri)nasib qildi va 75 mln so‘m pul mukofoti bilan mukofotlandi. 
3-o‘rin egasi Nastarin Ibrohimova (Navoiy shahri) 321 ball bilan 50 mln so‘m pul mukofotini qo‘lga kiritdi. Qolgan ishtirokchilarning barchasi 10 mln so‘mdan pul mukofoti bilan taqdirlanishdi.

“…Farzandim bilan shug‘ul­lanishga mening na pulim, na vaqtim bor… 
Agar, ko‘pchilik o‘ylaganidek vaqt va pul shu qadar katta ahamiyatga ega bo‘lganida, unda qanday qilib boy oilalarda uquvsiz, kambag‘al oilalarda iste’dodli bolalar katta bo‘lishini nima deb izohlash mumkin? Demak, masala bu yerda faqat pul emas, balki ota-ona mehr-muhabbati va tirishib harakat qilishidadir” 

Hali yosh bo‘lishiga qaramay kitob o‘qish va ilm olish ortidan ota-onasiga shunday katta yutuqlarni hadya qilayotgan bugungi qahramon kitobxonlari­mizning ota-onalari ham yuqorida tilga olin­ganidek, mehr-muhabbat bilan farzandlarini voyaga yetkazayotgan ota-onalar sirasidandir. Biz ularning har birlari bilan bog‘landik, hayajon, quvonch va bu yo‘lgacha qilingan mehnatlari haqida qiziqdik. O‘ylaymizki, sizga ham ularning tarbiya usullari qiziq bo‘ladi.

Dilbarxon HAYDAROVA, Toshkent shahridagi Muhammad al-Xorazmiy nomidagi axborot-texnologiyalariga ixtisoslashtirilgan maktabning 8-sinf o‘quvchisi. Tanlovning 1-o‘rin sohibasi.

– Bilasizmi, bir tasodif tufayli “Yosh kitobxon” tanlovida qatnashib qolganman. Dastlab bir jiyanim tanlov ishtirokchisi edi va meni ham tanlovda ishtirok etishga undadi. Tuman va viloyat bosqichlaridan ham muvaffaqiyatli o‘tganimdan so‘ng, qarorim yanada qat’iylashdi va respublika miqyosi uchun kuchli tayyorlana boshladim. Ixtisoslashtirilgan maktab­da o‘qiganim uchun iloji boricha darslarni qoldirmasdan tanlovga tayyorlandim. Chunki qoldirilgan darslarni yetkazib olishda ham qiynalishni istamadim Otam hisobchi, onam shifokor. Tanlovda eng katta yelkadoshlarim ham ular. Men asosan tarixiy va ilmiy-fantastik janr­lardagi asarlarni mutolaa qilishni yaxshi ko‘raman. “Yosh kitobxon” tanloviga kirib kelmasdan avval dasturchi bo‘lishni maqsad qilgandim. Tanlovdan so‘ng kitoblarga chin oshiq bo‘ldim. Endi ham dasturchi, ham yozuvchi bo‘lishga qaror qildim. 

Menga g‘olib sifatida Prezident sovg‘asi “Chazor” elektromobili sovg‘a qilindi, men esa uni dadajonimga sovg‘a qilmoqchiman! Tanlovdan va tanlov tashkilotchilaridan juda minnatdorman! 

Gulmira NORPO‘LATOVA, Nurobod tumanidagi 4-maktabning 8-sinf o‘quvchisi, 2-o‘rin g‘olibi.

– Tanlovda juda ko‘p do‘stlar orttirdim. Unda qatnashishdan maqsadim ham kitobxon do‘stlarim safini kengaytirish, ular bilan fikr almashish, u yerdagi qizg‘in va hayajonli muhitni tuyish edi. Hozir chet tillarini o‘rganishga bor kuchimni sarf­layapman. Har kitobni o‘z tilida o‘qish menga o‘zgacha zavq bag‘ishlaydi. Kelajakda diplomat bo‘lmoqchiman. Shu o‘rinda ustozim Nilufar Zoirovaga ham minnatdorlik bildiraman. 

Gulmiraning otasi nafaqadagi harbiy, onasi boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi. Uning birinchi ustozi bo‘lmish onasi Gulruh Xolboyevaning aytishicha, “Gulmira kitoblarni shunchaki o‘qimaydi, shunchaki o‘qishni qabul ham qilolmaydi”. 

– Qizimiz kitoblarni juda yaxshi ko‘radi. Biz ham uning qiziqishlari bilan qadamba-qadam harakatlanamiz. U oilamizning katta farzandi. Singlisi va ukasiga munosib o‘rnak bo‘la olayotganidan juda xursandmiz. Bilasizmi, bola tarbiyasigagina jiddiy qarab, lekin ta’limi uchun vaqt ajratishni ikkinchi darajaga qo‘yadigan ba’zi onalarga bitta narsa degan bo‘lardim “Ta’lim bilan tarbiya jarayonini bir-biri bilan uzviy olib borishimiz kerak. Ular alohida-alohida ajratib bo‘lmaydigan bosqichlar”.  

Tanlov juda hayajonga boy o‘tdi. Qizimizning sovrindor bo‘lganidan esa barchamiz birdek xursandmiz. Biz ota-onalar uchun bu dunyoda farzand ta’lim-tarbiyasidan boshqa yana qanday muhim vazifamiz bo‘lishi mumkin.

“Yosh kitobxon” tanlovi tarixida bu yil birinchi marta eng yosh 12 yoshli ishtirokchi sovrindor bo‘ldi. U Nastarin Ibrohimova.

Nastarin IBROHIMOVA, Zarafshon shahridagi 9-maktabning 6-sinf o‘quvchisi, 3-o‘rin g‘olibi.

–  Kelajakda stomatolog bo‘lmoqchiman – deydi maqsadini aniq anglagan Nastarin. Shuning uchun bo‘lsa kerak, asosan, ilmiy-ommabop asarlarni sevib o‘qiyman. Masalan Viktor Drachukning “Yozuvlar – o‘tmish sirlari shohidi” kitobini qayta-qayta o‘qisam ham hech zerikmayman. Dadamning bir gapi bor “Kitobning sonini sanamasdan o‘qish kerak”. Men ham nechta kitob o‘qiganimni sanoq bilan ayta olmayman, lekin o‘qimagan­larim hali ko‘pligini chuqur anglayman. 

 –  “Dunyoning mashhurlari” kitobi muallifi olmon kimyogari V.Ostvald fikricha, iste’dodlar kitoblar va maqtovlar bilan tarbiyalanadi, – deydi Nastarinning otasi Jondulla Narziyev. Buyuk shaxslar­ning ota-onalari ularga kitoblarni maj­burlab o‘qitgan emas, balki yoshlikdan mutolaa qilish muhitini yaratib, unga mehr uyg‘otganlar. Biz ham farzandlarimizda kitobga nisbatan mehr uyg‘ota oldik. Ollohga shukur mevasidan bahramand bo‘lyapmiz.

Men injener bo‘lib ishlaganman, hozir bir tashkilotga qorovullik qilaman. Ayolim, uy bekasi. Farzandlarim ikkimizni-da boshiga ko‘targan. 2023-yili katta qizim Aziza Ibrohimova “Yosh kitobxon” tanlovida ishtirok etib, “Spark” avtomobili sovrindori bo‘lgan edi. Bu yil kichkina qizim uchinchi o‘rin sohibi bo‘ldi. Bir ota uchun bundan ortiq baxt bormi? Farzandlarimning kelajagi porloq bo‘lishiga ishonaman. Zero, kitobga oshnolardan yomon odam chiqmaydi. 

Qizlarimning yutug‘ida yana bir insonni tilga olmasam bo‘lmas. Zarafshon shahar hokimi Nazirbek Rahmonov qiz­larimning erishgan kichik yutug‘ini eshitsa ham xonadonimizga kelib, farzandlarimni ruhlantirib, ularga katta ishonch bildirib turdi. Nafaqat mening qizlarimga, shahrimizdagi har bir yosh iqtidorlarni birdek qo‘llab, ularni ruhlantirib, moddiy rag‘batlantirib turish u insonga odat. Shunday yaxshi insonlar, yoshlarga ishonch bildiradigan amaldorlar ko‘payaversin. 

“Maktabimiz yopilgani sababli, nima qilishni bilmay qoldim. Qo‘limdan faqatgina yig‘lash kelardi. Onam meni yupata olmasdan, menga qo‘shilib yig‘ladi, otam esa o‘zini qo‘lga olib, bir gapni aytishdan charchamadi: 
– Qachondir, albatta, maktabga bora­san!..”

Malala Yusufzoy, Kristina Lamb “Men Malalaman”

Dunyoda millionlarcha bolalar maktab orzusida yashaydi…

Oramizda yosh kitobxonlarimizga havas qilayotganlar ko‘pchilikni tashkil qilsa kerak. Ayniqsa, hozir farzandlari qo‘liga kitob tutib o‘qitish tugul, umrida qo‘liga bir kitob olmagan ba’zi ota-onalarni ham ko‘p uchratamiz. Shunday shiddatli axborot asrida bir necha soniyalik videolar qolipidan chiqib, o‘zini kitobga  oshno qilayotgan yurtdoshlarimiz ko‘paya­versin!

Tanlov g‘oliblarini yana bir marotaba tabriklaymiz, yutuqlaringiz bardavom bo‘lsin!

Fayoza AVLAYEVA,

“Ma’rifat” muxbiri